piątek, 5 kwietnia 2024

Renesansowy zamek w Chudowie


Na miejscu wcześniejszego drewniano-ziemnego założenia obronnego, w latach 30-tych XVI wieku został wzniesiony renesansowy zamek w Chudowie przez Jana Gierałtowskiego (z domu Saszowskiego herbu Saszor). W 1532 r. kupił on wieś Chudów, a wkrótce postawił tu budowlę z kamienia i cegły, na planie prostokąta, z charakterystycznymi dla renesansowych zamków krużgankami i dziedzińcem.


Zamek tworzyły dwa trójkondygnacyjne budynki mieszkalne z pięciokondygnacyjną wieżą z wejściem głównym od strony południowo-zachodniej z drewnianym mostem nad fosą zamkową. W pierwszej połowie XVIII w., gdy budowla należała do rodziny Foglarów, dokonano jej rozbudowy. Przeżyła wówczas swój rozkwit, stając się jedną z najwspanialszych rezydencji Śląska. Z drugą połową wieku XVIII zamek tracił na znaczeniu, zmieniał też często właścicieli. Jeden z nich, Aleksander von Bally, ok. 1837 r. dodał szóstą kondygnację wież, a zarazem zmienił charakter budowli, która zatraciła swoją pierwotną, renesansową formę. W 1847 r., w noc sylwestrową obiekt spłonął, stając się ruiną. W roku 1995 powołano Fundację „Zamek Chudów”, która rozpoczęła prace rekonstrukcyjne i archeologiczne.

In the 1530s, on the site of an earlier wooden-earth fortification, the Renaissance castle in Chudów was built by Jan Gierałtowski (nee Saszowski coat of arms Saszor). He bought the village of Chudów in 1532, and soon erected a stone and brick building here, on a rectangular plan, with cloisters and a courtyard characteristic of Renaissance castles. The castle consisted of two three-storey residential buildings with a five-storey tower with the main entrance on the south-west side with a wooden bridge over the castle moat. In the first half of the 18th century, when the building belonged to the Foglar family, it was extended. It then experienced its heyday, becoming one of the most magnificent residences in Silesia. With the second half of the 18th century, the castle lost its importance and changed owners frequently. One of them, Alexander von Bally, added a sixth storey to the towers around 1837, and at the same time changed the character of the building, which lost its original Renaissance form. On New Year's Eve in 1847, the building burned down, becoming a ruin. In 1995, the "Chudów Castle" Foundation was established, which began reconstruction and archaeological work.


Das Renaissanceschloss in Chudów wurde in den 1530er Jahren an der Stelle einer früheren Holz-Erde-Befestigung von Jan Gierałtowski (geb. Saszowski, Wappen Saszor) errichtet. Er kaufte das Dorf Chudów im Jahr 1532 und errichtete hier bald ein Gebäude aus Stein und Ziegeln mit rechteckigem Grundriss, Kreuzgängen und einem für Renaissance-Schlösser charakteristischen Innenhof. Das Schloss bestand aus zwei dreistöckigen Wohngebäuden mit einem fünfstöckigen Turm mit dem Haupteingang an der Südwestseite mit einer Holzbrücke über den Schlossgraben. In der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts, als sich das Gebäude im Besitz der Familie Foglar befand, wurde es erweitert. Danach erlebte es seine Blütezeit und wurde zu einer der prächtigsten Residenzen in Schlesien. In der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts verlor das Schloss an Bedeutung und wechselte häufig den Besitzer. Einer von ihnen, Alexander von Bally, fügte den Türmen um 1837 ein sechstes Stockwerk hinzu und veränderte gleichzeitig den Charakter des Gebäudes, das seine ursprüngliche Renaissanceform verlor. In der Silvesternacht des Jahres 1847 brannte das Gebäude ab und wurde zur Ruine. Im Jahr 1995 wurde die Stiftung Schloss Chudów gegründet, die mit dem Wiederaufbau und den archäologischen Arbeiten begann.




środa, 14 grudnia 2022

Dawne opactwo cystersów w Rudach

 

W Rudach niedaleko Raciborza na Górnym Śląsku znajduje się zabytkowy kompleks przyklasztorny z XIV wieku dawnego opactwa cystersów wraz z kościołem, pełniącym funkcję sanktuarium Matki Boskiej Rudzkiej zwanej Pokorną.

In Rudy near Racibórz in Upper Silesia, there is a historic monastery complex from the 14th century of the former Cistercian abbey with a church serving as a sanctuary of Our Lady of Rudy, also known as Pokorna.

In Rudy / Groß Rauden bei Racibórz / Ratibor in Oberschlesien befindet sich eine historische Klosteranlage aus dem 14. Jahrhundert der ehemaligen Zisterzienserabtei mit einer Kirche, die als Wallfahrtsort Unserer Lieben Frau von Rudy, auch Pokorna genannt, dient.


czwartek, 8 grudnia 2022

Barokowy pałac w Warmątowicach Sienkiewiczowskich


 Niedaleko Legnicy w Warmątowicach znajduje się barokowy pałac, który został na mocy testamentu właściciela Alfreda von Olszewskiego zapisany Henrykowi Sienkiewiczowi, który jednak spadku nie przyjął.

There is a baroque palace near Legnica in Warmątowice, which was bequeathed to Henryk Sienkiewicz under the will of the owner Alfred von Olszewski, who, however, did not accept the inheritance.

In der Nähe von Legnica in Warmątowice befindet sich ein Barockschloss, das Henryk Sienkiewicz nach dem Willen des Besitzers Alfred von Olszewski vermacht wurde, der das Erbe jedoch nicht annahm.

wtorek, 29 listopada 2022

Renesansowy ratusz w Brzegu

Ratusz w Brzegu to renesansowa budowla wzniesiona w latach 1569–1577 według projektu Bernarda Niurona. Obecnie to jeden z najcenniejszych zabytków architektury renesansu w Polsce.

Das Rathaus in Brzeg ist ein Renaissancebau, der in den Jahren 1569–1577 nach dem Entwurf von Bernard Niuron errichtet wurde. Derzeit ist es eines der wertvollsten Denkmäler der Renaissance-Architektur in Polen.

The town hall in Brzeg is a Renaissance building erected in the years 1569–1577 according to the design of Bernard Niuron. Currently, it is one of the most valuable monuments of Renaissance architecture in Poland.


poniedziałek, 28 listopada 2022

Dunino - mauzoleum bitwy nad Kaczawą


 W pobliżu Legnicy na Dolnym Śląsku 26 sierpnia 1813 miała miejsce krwawa bitwa z czasu wojen napoleońskich (bitwa nad Kaczawą). Zwycięstwo prusko-rosyjskie upamiętnia małe muzeum w Duninie.

In der Nähe von Legnica in Niederschlesien fand am 26. August 1813 eine blutige Schlacht der Napoleonischen Kriege statt (die Schlacht von Kaczawa). An den preußisch-russischen Sieg erinnert ein kleines Museum in Dunino.

Near Legnica in Lower Silesia on August 26, 1813, a bloody battle of the Napoleonic Wars took place (the Battle of Kaczawa). The Prussian-Russian victory is commemorated by a small museum in Dunino.

piątek, 18 listopada 2022

Katedra Piotra i Pawła w Legnicy

 
Świątynia w Legnicy wzmiankowana jest po raz pierwszy w dokumencie wystawionym 1208 r. przez księcia Henryka Brodatego. W czasie najazdu tatarskiego w kwietniu 1241 roku został spalony i zniszczony.

 Po odejściu Tatarów, został jednak wkrótce odbudowany i stał się kościołem parafialnym. Zachowany kościół gotycki został wzniesiony w latach 1333-90, a w I poł. XV w. do korpusu od północy i południa dobudowano wieniec kaplic bocznych. 
Obecnie kościół posiada formę nadaną podczas gruntownej neogotyckiej przebudowy z lat 1892-1894, przeprowadzonej według projektu prof. Johannesa Otzena z Berlina. Kościół oblicowano wówczas nową maszynową cegłą pochodzącą z legnickiej wytwórni Rothera, dobudowano południową wieżę i przebudowano częściowo wnętrze. 
Od 1992 r. kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła pełni funkcję katedry diecezji legnickiej.
Der Tempel in Legnica wird zum ersten Mal in einer Urkunde erwähnt, die 1208 von Prinz Heinrich dem Bärtigen ausgestellt wurde. Während der tatarischen Invasion im April 1241 wurde sie niedergebrannt und zerstört. 
Nach dem Abzug der Tataren wurde sie bald wieder aufgebaut und wurde eine Pfarrkirche. Die erhaltene gotische Kirche wurde in den Jahren 1333-90 errichtet und in der ersten Hälfte des im 15. Jahrhundert wurde das Kirchenschiff von Norden und Süden mit einem Kranz von Seitenkapellen versehen. 
Gegenwärtig hat die Kirche die Form, die während eines gründlichen neugotischen Umbaus in den Jahren 1892-1894 nach dem Entwurf von Prof. Johannes Otzen aus Berlin. Damals wurde die Kirche mit einem neuen Maschinenziegel aus der Rother-Fabrik Legnica verkleidet, der Südturm angebaut und das Innere teilweise umgebaut. 
Seit 1992 ist die Kirche der Heiligen Apostel Peter und Paul die Kathedrale der Diözese Liegnitz.








poniedziałek, 14 listopada 2022

Rynek w Świdnicy

W centralnej części rynku w Świdnicy znajduje się kolumna św. Trójcy, postawiona staraniem ówczesnego starosty miasta Sitzendirfa w roku 1693.
Wykonana jest ona z czerwonego piaskowca. W założeniu miała ona symbolizować geometryczny środek miasta.
Im zentralen Teil des Marktplatzes in Świdnica steht eine Säule des hl. Dreifaltigkeit, errichtet dank der Bemühungen des damaligen Starosten der Stadt Sitzendirfa im Jahre 1693. Sie besteht aus rotem Sandstein. Es sollte das geometrische Zentrum der Stadt symbolisieren.
Fontanna przedstawiająca Neptuna stoi u wylotu ul. Grodzkiej. Pochodzi ona z 1732 roku. Jest ona dłuta rzeźbiarza L. Webera.
Der Neptun-Brunnen steht am Ende der ul. Grodzka. Es stammt aus dem Jahr 1732. Es ist vom Bildhauer L. Weber geschnitzt.

niedziela, 13 listopada 2022

Kamienica Scholza (Scultetusa) w Legnicy

 

Ta renesansowa kamienica przy NMP nr 9 jest jednym z niewielu zachowanych w Legnicy zabytków swojej epoki. Johannes Scultetus (Hans Scholz) wybitny uczony, rektor szkoły św. Piotra i Pawła w Legnicy, uważany jest za właściciela domu, którego elewacja ozdobiona została w 1611 roku niezwykłym ornamentem sgraffitowym. 


Między oknami I piętra, w arkadach umieszczono siedem postaci kobiecych oraz dwie męskie. Wizerunki kobiet tworzą cykl personifikacji Siedmiu Sztuk Wyzwolonych: Gramatyki, Dialektyki, Retoryki, Muzyki, Arytmetyki, Geometrii i Astronomii. Postacie mężczyzn przedstawiają twórcę dekoracji mistrza Giovanniniego oraz jego pomocnika. Sgraffita zakryto tynkami w końcu XIX w., a odsłonięto w 1972 r.


Dieses Mietshaus aus der Renaissance ist eines der wenigen erhaltenen Denkmäler seiner Epoche in Liegnitz. Johannes Scultetus (Hans Scholz) hervorragender Gelehrter, Rektor von St. Peter und Paul in Liegnitz, gilt als Besitzer des Hauses, dessen Fassade 1611 mit einem ungewöhnlichen Sgraffito-Ornament geschmückt wurde. 


Zwischen den Fenstern des Erdgeschosses, in den Arkaden, befinden sich sieben weibliche und zwei männliche Figuren. Die Frauenbilder bilden eine Reihe von Personifikationen der sieben freien Künste: Grammatik, Dialektik, Rhetorik, Musik, Arithmetik, Geometrie und Astronomie. Die Männerfiguren stellen den Schöpfer der Dekorationen, Meister Giovannini, und seinen Assistenten dar. Das Sgraffito wurde Ende des 19. Jahrhunderts verputzt und 1972 enthüllt.



Zamek w Prochowicach

 

Gotycki zamek w Prochowicach wzniesiono na początku XIV wieku. Zamek kilka razy zmieniał właścicieli. Początkowo prawdopodobnie należał do rodu von Parchwitz, później został sprzedany książętom legnickim. Wraz z częstymi zmianami właścicieli zamek doczekał się kilku przebudów w XV, XVI wieku w stylu renesansowym i XIX wieku. W czasie trwania wojny trzydziestoletniej zamek został mocno zniszczony przez wojska szwedzkie.

Die gotische Burg in Prochowice wurde Anfang des 14. Jahrhunderts errichtet. Das Schloss wechselte mehrmals den Besitzer. Anfangs gehörte es vermutlich der Familie von Parchwitz, später wurde es an die Herzöge von Liegnitz verkauft. Mit den häufigen Besitzerwechseln erfuhr das Schloss im 15., 16. Jahrhundert mehrere Umbauten im Renaissancestil und im 19. Jahrhundert. Während des Dreißigjährigen Krieges wurde die Burg durch die schwedische Armee schwer beschädigt.

wtorek, 12 kwietnia 2022

Zabytki Gliwic

 

Spacer po zabytkach w centrum Gliwic na Górnym Śląsku: zamek Piastowski - Rynek z ratuszem - kościół Wszystkich Świętych - willa Caro - dawna Poczta Główna - katedra św. Piotra i Pawła.